Vergi rekortmenleri her yıl açıklandığında, gözler büyük şirketlere ve varlıklı iş insanlarına çevriliyor. Ancak açıklanan rakamlar, çoğumuzun beklentisinin aksine, dudak uçuklatıcı boyutlarda olmuyor. Kimisi “bu kadarıyla mı vergi rekortmeni oluyorlar?” diye şaşırıyor. Ama asıl dikkat edilmesi gereken bir gerçek var ki, o da gerçek vergi rekortmenlerinin aslında vatandaşlar olduğudur.
Neden mi? Çünkü devletin topladığı vergilerin büyük çoğunluğu, doğrudan ya da dolaylı yoldan vatandaşın cebinden çıkıyor. Her aldığımız üründe, her kullandığımız hizmette ödediğimiz KDV’lerden, ÖTV’lerden tutun da maaşlardan kesilen gelir vergisine kadar, her gün, her an vatandaşlar devlete kesintisiz bir kaynak sağlıyor. Zengin iş insanlarının ödediği vergiler her ne kadar yüksek görünse de, aslında vergi yükünün büyük kısmı geniş halk kesimlerinin omuzlarında.
Son dönemde hükümetlerin vergi politikaları da bu durumu pekiştiriyor. En büyük vergi kalemi artık dolaylı vergiler. Yani vatandaşın günlük harcamalarından kesilen vergiler. Bu dolaylı vergiler, gelir seviyesine bakmaksızın herkesi aynı oranda etkiliyor. Bir ekmek alırken, market alışverişi yaparken ya da bir benzin istasyonunda depo doldururken herkes eşit şekilde vergi ödüyor. Fakat bu vergilerin oranı o kadar yüksek ki, asgari ücretle geçinmeye çalışan biriyle, milyar dolarlık serveti olan birinin aynı oranda vergi ödemesi tam bir adaletsizlik örneği.
Hal böyle olunca, vergi rekortmeni listelerinde isimleri yer almayan milyonlarca vatandaş, aslında devlete en çok katkı sağlayanlar oluyor. İş insanlarının büyük kısmı vergi planlamaları ve çeşitli yasal yollarla vergilerini minimuma indirirken, sıradan insanlar bu yükten kaçamıyor. Hatta, bir iş insanının ödediği toplam vergi, bir yıl boyunca bir ülkedeki milyonlarca vatandaşın ödediği dolaylı vergilerin yanında sönük kalabiliyor.
Aslında vergi adaleti, toplumsal adaletin en önemli göstergelerinden biri. Zenginle fakir arasındaki vergi uçurumu, zengini daha da zengin, fakiri ise daha da yoksul hale getiriyor. Bu yüzden her yıl açıklanan vergi rekortmenleri listeleri bir yana, en büyük vergi rekortmeni her zaman halkın kendisidir. Çünkü devletin en büyük gelir kaynağı, halkın günlük yaşamında yaptığı harcamalardan kesilen vergilerdir.
Vergi yükü kimin sırtında?
Rabia KAYA
Bu içeriğe tepkiniz
Yorumlar