Cumhurbaşkanı aday belirlemesini son ana bırakmakla eleştirilen muhalefet bu kez de Erdoğan’ın adaylığını tartışmasında geç kalmakla suçlanıyor.

İlkine katılıyor ikincisine şerh düşüyorum.

Şerh sebebim de şu; Adaylık süreci başlamadan ve Erdoğan’ın resmi müracaatını görmeden neye itiraz edeceklerdi?

Nitekim süreç başlayıp Erdoğan adaylık başvurusu yapıp YSK’da kabul edince yasal yollardan itirazlarını gerçekleştirdiler, gerçekleştiriyorlar.

Şu ana kadar DEVA Partisi, Memleket Partisi ve Liberal Demokrat Parti Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylığına itiraz etti. İYİ Parti’de bugün o itirazını yapacak.

Erdoğan’ın adaylık başvurusunu kabul eden YSK da bu itiraz sürecinden sonra kesin adaylığını açıklayacak veya itirazları makul görüp gereğini yapacak.

Az çok hukuk bilgisi bilmeyi bırakın, okuma yazma bilen ve okuduğunu anlayan her kim Anayasa’nın ilgili maddesine baksa, bu tartışmanın ne kadar da gereksiz olduğunu anlar.

Çünkü Anayasa’nın ilgili hükmü bir kişi ancak iki kez aday olabilir diyor. Bu net…

Aksini iddia eden iktidar cenahı da ‘hayır efendim, Erdoğan ilk kez eski sistemle, ikinci kez ise yeni sistemle seçildi, dolayısıyla yeni sisteme göre bir kez daha hakkı var’ diyorlar.

İtiraz eden partilerin gerekçeleri nedir?

DEVA Sözcüsü İdris Şahin;

“Daha önce iki kez cumhurbaşkanlığı yapmış olan sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın tekrar aday gösterilmesi anayasa ya aykırı olduğundan, geçici aday listesinde sayın Erdoğan’ın adaylığının kabulüne ilişkin kısmının iptali gerekmektedir. Sayın Erdoğan’ın yeniden adaylığı Anayasanın 101 maddesinin 2. fıkrasına açıkça aykırıdır.

İki dönem kuralının tek istisnası olan seçimlerin meclis tarafından yenilenmesi kuralı gerçekleşmemiştir.

Seçimlerin yenilenmesine ilişkin söz konusu karar TBMM tarafından değil de Cumhurbaşkanı tarafından alındığından Anayasa’nın 116. maddesi kapsamında 14 Mayıs 2023 seçimlerinde sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın yeniden aday olması mümkün değildir.

Adaylığının kabul edilmesi Anayasa’nın yok sayılmasıdır.

Bir kişinin en fazla iki defa cumhurbaşkanı olabileceğine ilişkin düzenleme ilk defa 31 Mayıs 2007 tarihli Anayasa değişikliğiyle kabul edilmiş ve bu değişiklikten itibaren ilgili anayasal hükün kesintisiz uygulanmıştır.

Sayın Erdoğan’ın adaylığının kabul edilmesi Anayasanın yok sayılmasıdır. Yüksek Seçim Kurulu’nun aksi yönde karar vermesi halinde tarih huzurunda açık anayasa ihlalinin ortaya çıkacak ve hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’nde ağır müeyyideleri olacaktır.

Yüksek Seçim Kurulu itirazımızın kabulü yönünde karar vermez ise demokrasilerde en yüksek itiraz merciinin vatandaşlarımızın iradesi olduğu bilinci ile kesinleşmiş olan bu kararın millet vicdanından döneceği ve 14 Mayıs 2023 seçimlerinde sayın Erdoğan’a en ağır cevabı milletimizin vereceği inancındayız.”

Liberal Demokrat Parti Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylığına itiraz etmekle kalmadı, bir de örnek dilekçe hazırlayarak vatandaşların seçim kurullarına ve YSK’ya başvurmalarını istedi.

Örnek dilekçeyi partinin internet sayfasından indirip okumanızı öneririm ki gerçekten dolu bir dilekçe. Bir kez de olsa okuyun, itiraz edip etmemek size kalsın.

Memleket Partisi’nin itiraz dilekçesi de şöyle;

“Cumhurbaşkanı’nın 10 Mart 2023 tarih ve 2023’12 sayılı kararı ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 116’ncı maddesi uyarınca TBMM Genel Seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçiminin yenilenmesine karar verilmiştir.

Bilindiği üzere, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101’nci maddesinin 2’nci fıkrasında “Cumhurbaşkanlığının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir” denilmektedir. Ayrıca, Anayasa’nın 116’ncı maddesinin 3’ncü fıkrasında “Cumhurbaşkanı’nın ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir” hükümleri havidir.

Bu nedenle kamuoyunca malum olduğu üzere Cumhur İttifakı’nın 14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhurbaşkanı adayı olduğunu beyan etmiş ve adaylığı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

Sayın Recep Tayyip Erdoğan, 2014 ve 2018 yıllarında iki kez Cumhurbaşkanı seçildiğinden, yanı sıra seçimlerin yenilenmesi kararının Meclis tarafından değil, Cumhurbaşkanı kararı ile olması nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101’nci ve 116’ncı maddeleri gereğince yeniden aday olamayacağından bu adaylığa itiraz ediyoruz. Gereğini saygılarımla arz ve talep ederim.

İYİ Parti de bugün yarın itiraz edecek.

Gerekçesini Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu’dan aktarayım;

“Anayasa'ya göre bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. Anayasa yapıcı irade, bu maddeyi değiştirmemiştir ve bunun tartışmaya açık olmadığını ortaya koymuştur. Geçici madde de koymamıştır.”

Hukukçuların kahır ekseriyeti de aynı görüşte; Erdoğan aday olamaz!

Bu konuda barolardan da itiraz var. Ama ben bir avukatın bireysel itirazını özetliyeyim;

İzmirli avukat Özkan Yücel YSK’ya bireysel olarak itiraz etti. O da başvuru dilekçesinde Anayasa'nın 101'inci maddesinde 2007 yılında yapılan değişikliğe dikkat çekerek, “Değişikliğin tarihi dikkate alındığında -seçilme sayısına ilişkin sonradan yapılmış bir değişiklik de olmadığına göre- 2007 yılından sonra bir kişi, ancak iki defa cumhurbaşkanı seçilebilecektir” diye belirtti.

Erdoğan’ın, 2007 yılından sonra ve değişiklik yürürlükte iken, 2014 ve 2018 yıllarında cumhurbaşkanı seçildiğini belirten Yücel; mevcut adaylığın üçüncü adaylık olmakla birlikte Anayasa'nın emredici hükmüne aykırı olduğunu söyledi. İki defa Cumhurbaşkanlığı'na seçilebilme kuralının tek istisnasının da Anayasa’nın 116'ıncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan Cumhurbaşkanının ikinci döneminde, Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi olduğuna değinen Yücel; bu kuralın TBMM tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmiş olmaması nedeniyle uygulama alanı olmadığını vurguladı.

Dediğim gibi, okuma yazması olan ve okuduğunu anlayan herkes neyin ne olduğunu bal gibi biliyor.

Bakalım gereğini yapmakla yükümlü YSK nasıl bir tavır takınacak, göreceğiz…