Siyasette seviye düştü, tartışmalar teknik konulardan ziyade ağız dalaşına dönüştü.
Bir demokratik hukuk devletinde tartışılması gereken konu Bay Kemal mi yoksa bay bay Kemal mi diyeceğiz olmamalı.
Tartışılması gereken teknik konu; Sayın Erdoğan aday olabiliyor mu olamıyor mu olmalı.
Hoş bir kesim de bunun tartıştırmamak için gündem değiştiriyor ama öbür taraf da buna alet olmamalı.
Olsun, gerekirse hakemi de yeneriz, Federasyonu da ezer gezeriz türü söylemler ancak futbolda geçerli ibareler.
Aslolan hukuka, kurallara uygun bir maç pardon seçim yapılacak mı yapılmayacak mı buna bakmalı.
Konu iktidar cenahının iddia ettiği gibi yeni gelmedi muhalefetin aklına. Bu konuyu işlemiş ve Orhan Uğuroğlu üstadımızdan istifa ederek, konunun taa Anayasa değişikliğinden hemen sonrasında tartışılmaya başladığını aktarmıştım.
Bugün yine Orhan Uğuroğlu büyüğümüzden ve hukukta son sözü söylemesi gereken değerli hukukçulardan istifa ederek meramımı anlatayım.
Orhan Uğuroğlu’nun 3 Şubat 2023 tarihli yazısı;
“AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan diyor ki;
"Yeniden adaylık önünde hiçbir engel bulunmuyor. Hukuka da Anayasa'ya da uygun…"
Bunlar ham hayal…
Bunlar hukuksuz boş laflar.
2007'de düzenlediğin, 2010 ve 2017 anayasa değişikliklerinde aynen bıraktığın Anayasa'nın 101. Maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesini okumanı tavsiye ediyorum:
"Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir."
Diyorsun ki; "10 Mart'ta seçim kararını ben alacağım…"
Evet Anayasa'nın 116'ncı maddesinin 2'nci fıkrasına göre bu yetkin var:
"Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır."
Peki bu maddede aday olabilmen için tek bir kelime var mı? YOK…
Senin 3'üncü kez aday olabilmen için sadece tek bir istisna var Anayasa'nın 116/3 fıkrası:
"Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir."
Erdoğan sana meydan okuyorum:
Anayasa'da 3. kez aday olabilmen için tek bir madde göster…
AKP lideri Erdoğan, 2007 yılında "sivil anayasa" değişikliği için anayasa hukukçusu akademisyenlerden bir heyet oluşturdu ve başkanlığına da kitapları hukuk fakültelerinde ders olarak okutulan duayen anayasa hukuku uzmanını seçti:
Prof. Dr. Ergun Özbudun…
25 Mart 2022'de, Özbudun ile yaptığım söyleşi özetle şöyle:
Soru: Recep Tayyip Erdoğan Haziran 2023'te aday olabilir mi?
Özbudun: "Erken seçim dışında cumhurbaşkanının üçüncü defa seçilebilmesinin imkânı yok. Anayasa'nın hükmü açık ve nettir. Anayasa zamanında yapılacak bir seçimde aday olamayacağını çok açık bir şekilde ifade ediyor."
Soru: 'Parlamenter sistemden yeni cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildi ve 2018'de bir kez seçildi' deniliyor doğru mu?
Özbudun: "Bu geçerli bir argüman değil. 2017 yılında o arzuya yönelik bir hüküm getirilebilirdi getirilmedi. Nitekim 2 defadan fazla seçilemez hükmü baki kaldı. Dolayısıyla bu hüküm geçerli olmaya devam ediyor. Üçüncü defa seçilebilmesinin tek yolu daha önce de ifade ettiğim gibi erken seçim kararının Meclis tarafından alınmasıdır."
Soru: YSK, anayasayı çiğner mi?
Özbudun: "Başvuruyu kabul etmek anayasaya aykırıdır. Anayasa açık hükümler getirdiği halde birçok yerde onlara uyulmuyor. Bu suçtur demek istemiyorum şartları mevcut değil.
Biz hukukçu olarak doğrusunu söylemek durumundayız."
Erdoğan, güvenerek seçtiğin Ergun Hoca'nın bu sözleri de kulağına küpe olsun.”
Ve Anayasa hukukçularının görüşleri;
Prof. Dr. Sibel İnceoğlu; ‘2017 değişiklikleri yürürlüğe girmeden önce seçilenlerin cumhurbaşkanlığında geçirdikleri süre dönemden sayılmaz' şeklinde bir hüküm mevcut değildir. Bu nedenle yeni bir anayasa değişikliği yapılmadığı sürece veya TBMM inisiyatifi ile seçime gidilmediği sürece iki dönem cumhurbaşkanlığı yapmış olanlar seçime katılamazlar.
Prof. Dr. Mustafa Kamalak; Anayasa'nın 101. maddesinin ikinci fıkrası cumhurbaşkanının görev süresinin 5 yıl olduğuna ve bir kimsenin en fazla iki defa seçilebileceğine vurgu yapıyor. Bu fıkra yürürlükte mi değil mi? Elbette madde yürürlükte. Peki nasıl oluyor da cumhurbaşkanı hem erken seçime karar verecek hem de ‘adayım' diyecek. Dolayısıyla anayasaya göre bir daha aday olması mümkün değil.
Yargıtay Onursal Daire Başkanı Hamdi Yaver Aktan: Anayasanın 101. maddesinin ikinci fıkrasında “Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir” diye düzenleme var. Bu düzenleme daha sonra yapılan değişikliklerle olsa bile bir değişikliğe uğramadı aynı yerinde duruyor.
Anayasa hukukçusu Süheyl Batum: Cumhurbaşkanı üçüncü defa aday olamaz. Hukuken olamaz. Bir kişi iki defadan fazla seçilemez. Özetle; ya görev süresi normal şekilde biter ve Erdoğan bir daha cumhurbaşkanı olamaz, ya kendi seçimleri yeniler ve yine aday olamaz ya da muhalefete gel sen de beraber yapalım der, 360’ı bulur, erken seçime gidilir, o zaman Erdoğan yeniden aday olabilir. Başka bir yol yok.
Eski Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ömer Faruk Eminağaoğlu: Anayasa çok açık. Cumhurbaşkanı seçimleri yenilediği takdirde ikinci dönemin sayılmayacağına yönelik bir karar yok. “Yeni hükümet sisteminde ne seçildiyse o. 2018’i, 2023’ü sayarız, 2014 hesaba katılmaz” diyorlar ancak anayasa, 2014’ün sayılmayacağı yolunda bir hüküm içermiyor. 2017 ve sonrasının yeni baştan sayılacağı konusunda geçici madde lazım. Öyle bir madde yok. Çok net, hiç tartışması yok; cumhurbaşkanı seçimleri yenilerse aday olamaz çünkü üçüncü döneme takılır.
Anayasa hukukçusu İbrahim Kaboğlu: Çok açık ve net. Beş yılda bir halk tarafından cumhurbaşkanı seçilir ve bir kimse en fazla iki kere seçilebilir. Bu hükme bir daha dokunmadılar. Erdoğan 2014 ve 2018’de buna göre seçildi. Anayasanın geçici maddelerinde bu fıkranın numarası verilmiyor. Anayasanın geçici hiçbir maddesinde de Erdoğan’ın adı geçmiyor.
