Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren Meclis Başkanı Erdem ERCAN şunları dile getirdi: “Cumhuriyetimizin 101. yılını ülke genelinde coşkuyla kutladık. Büyük önderimiz Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK başta olmak üzere, aziz şehitlerimizi ve gazilerimizi saygıyla, rahmetle anıyor ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramımızı Meclisimiz adına bir kez daha kutluyorum. Ekim ayı Meclis Toplantımızla birlikte ilimiz ve iş dünyası için önemli kararların alındığı, hem sektör sorunları, hem ilimiz ve ülkemiz için önemli konuların dile getirildiği 2 yılı geride bırakmış olduk. Hem siz değerli Meclis Üyelerimizin hem de Meslek Komitelerimizin yapmış olduğu değerli çalışmalardan dolayı teşekkür ediyor, birlikte üyelerimiz, ilimiz ve ülkemiz için değerli çalışmalar yapmamızı temenni ediyorum.” dedi.
Yoklama ve gündem maddelerinin oylanmasının ardından 1225 no’lu Meclis oturumuna ait tutanak görüşülerek oy birliği ile kabul edildi. Eylül ayı Kat’i Mizan ve ekleri ile Bütçe İzleme Raporu, Hesapları İnceleme Komisyon Başkanı Tuncay CEBECİ’NİN sunumunun ardından oylanarak meclis üyeleri tarafından tasdik edildi.
Toplantıda Yönetim Kurulu’nun aylık faaliyetleri ile ilgili ilgili bilgi veren SATSO Yönetim Kurulu Başkanı A. Akgün ALTUĞ, şunları dile getirdi; “
Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin taçlandığı, Cumhuriyetimizin ilanının 101. Yıl dönümünü kutlamanın gururunu yaşıyoruz. Cumhuriyet, yalnızca bir yönetim şekli değil, aynı zamanda ulusumuzun azim ve kararlılıkla elde ettiği büyük bir zaferin simgesidir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları, bize sadece bir devlet değil, aynı zamanda demokratik, laik ve modern bir Türkiye bırakmıştır. Bizlere düşen en büyük görev, cumhuriyetimizin değerlerini korumak ve gelecek nesillere daha güçlü bir Türkiye bırakmaktır. Cumhuriyetimizin kurulmasında emeği geçen tüm kahramanlarımızı saygı, minnet ve rahmetle anıyorum.
İnadına daha fazla üreteceğiz!
Ülke olarak zor günlerden geçiyoruz. Hem ekonomik hem de sosyal anlamda derin yaralarla karşı karşıyayız. Milletçe büyük bir üzüntü ve öfke içerisinde, maalesef bir kez daha hain bir terör saldırısına tanıklık ettik. Geçtiğimiz günlerde TUSAŞ’ta yaşanan hain terör saldırısı sebebiyle acımız büyük. Bu hain saldırılar, milletimizin sarsılmaz iradesini asla kıramayacak ve birliğimizi bozmayı başaramayacaktır. Saldırı sonrası TUSAS çalışanımızın söylediği gibi hainlere inat daha fazla çalışacağız daha fazla üreteceğiz!. Hepimizin başı sağ olsun, şehitlerimize rahmet diliyorum.
Ahlaki Dejenerasyon
Enflasyon, işsizlik ve artan yaşam maliyetleri, toplumumuzda büyük bir huzursuzluk ve belirsizlik yaratırken diğer taraftan -ve belki de en ağır olanı,- ahlaki bir çöküşe doğru sürükleniyor olmamız. Son zamanlarda gündemimizde olan ve vicdanları en derinden yaralayan bebek cinayetleri, insani değerlerin yok sayıldığı bir noktaya geldiğimizi gösteriyor. Bu tür korkunç olaylar, sadece bireysel suçlar olarak kalmıyor, aynı zamanda toplumumuzun vicdanında derin yaralar açıyor ve bir ahlaki çöküş sinyali veriyor. Hem toplumumuz hem de öldürülen masum yavrular adına yastayız ve bu durumdan çok rahatsızız.
Ekonomik sıkıntılar elbette zor, ancak alınacak doğru tedbirlerle zaman içinde üstesinden gelebiliriz. Üretim yeniden canlanır, piyasa dengeleri sağlanabilir. Fakat toplumsal çöküşün telafisi yok! Ahlaki değerlerin, dayanışma duygusunun ve güvenin yitirilmesi, toplumsal vicdanı zedeliyor. Bu bağlar koptuğunda, ekonomik iyileşme bile bizi eski huzurumuza kavuşturamaz. Bu yüzden, yalnızca ekonomiyi değil, toplumun manevi ve sosyal dokusunu korumak da önceliğimiz olmalıdır. Ekonomik reformlar kadar, toplumsal değerleri ayakta tutacak adımları da cesaretle atmalıyız. Sakarya ticaret ve sanayi odası olarak yaşam hakkını kutsal bir değer kabul ettiğimizi, özellikle kadın ve çocuklarımızın yaşam hakkına yönelik şiddetin, her zaman karşısında olacağımızı bir kez daha ifade etmek isterim.
Anayasanın 4. Maddesi
Gündemdeki konuları değerlendirirken bir konuya özellikle değinmek istiyorum. Çünkü sürekli değişen gündem mevcut durumumuzu net görmeyi zorlaştırıyor. Bu konuda anayasamızın 4. Maddesi ne diyor tekrar hatırlayalım istiyorum. “Anayasanın 1’İnci maddesindeki devletin şeklinin cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2’inci maddesindeki cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.” Kısacası anayasamızın bu 4 maddesi değiştirilemez. Bunu Türk milletinin bir ferdi olarak camiamı temsilen söylüyorum. Anayasamızda revizeler olabilir ama dokunulmaz maddelerimiz tartışmaya kapalıdır. Gündemimizin bunlar olmaması gerekiyor. Bunların suni gündemler olduğunu düşünmek istiyoruz.
Ekonomik Değerlendirme
Ekonomik gidişat tüm bu gündemlerin gölgesinde gerilemeye devam ediyor. Enflasyonla mücadele hala en güçlü birinci konumuz. Ve son aylarda enflasyonda bir düşüş eğilimi söz konusu. TÜİK'in verilerine göre, enflasyon Eylül ayında %49,38 oranla geçen yılın altında bir seyir izliyor. Bu da, enflasyonla mücadelede bir adım daha ileriye gittiğimizin göstergesidir. Eylül ayı verileri, yıllık enflasyon ve nominal faiz oranları karşılaştırıldığında, üç yıl aradan sonra ilk kez pozitif reel faizin oluştuğunu gösterdi. Bu süreçte bozulan fiyatlama davranışlarının ortadan kaldırılması da halkın fiyat algısının düzelmesi anlamında önemli. Bunun yanı sıra faiz, finansmana erişimdeki zorluklar, personel sıkıntısı da enflasyonla birlikte üretimi ve ticareti olumsuz etkilemeye devam ediyor. Her zaman söylediğim gibi üreten ve ihracat yapan, ticaret yapan kesimin desteklenmesi gerekiyor. Nakit akışına ve krediye her zamankinden fazla ihtiyaç duyuyoruz. Çarkların dönmesi, ürettiklerimizin ekonomiye kazandırılması için bu elzem. Bu konularla birlikte sektörel taleplerimizi her platformda dile getiriyor ve ilgili bakanlarımıza, kurumlarımıza iletiyoruz. Bu konuda komitelerimizin çalışmaları ve desteği bizim için çok önemli.
Sanayi Üretim Endeksi
Rekabet gücündeki zayıflığa bağlı olarak ihracatta yaşanan sıkıntıların yanına iç talep yavaşlaması da eklenince sanayi üretimdeki gerileme güçlü bir boyuta gelmiş görünüyor. Yılın ilk altı ayında toparlanan ve büyüme eğilimine giren imalat sanayi üretimi yılın ikinci yarısında düşme eğilimi göstermeye başladı. Haziran, temmuz ve ağustos aylarında sanayi üretim endeksinin yüzde 5, yüzde 4 ve yüzde 5,3 oranında düşüş gösterdiğini görüyoruz. Bu durum, ekonomik daralmaya işaret ediyor. Sanayinin ekonomimizdeki payı her geçen gün azalıyor. Kaldı ki; bizim gibi bir ekonomide üretimin temel dinamosu imalat sanayiidir. Bunun ne kadar tehlikeli bir durum olduğunu tartışmamıza gerek yok. Bu noktada, Nobel Ödüllü Ekonomist Daron Acemoğlu’nun şöyle bir ifadesi var; "Güçlü bir ekonomi, yalnızca teknoloji ve inovasyonla değil, aynı zamanda üretim altyapısının sürdürülebilirliği ve doğru politikalarla inşa edilir." olaylara bu açıdan da bakmak önemli. Çünkü doğru yönetilmeyen sürecin sonunda üretim kapasitesinin düşüşü, ekonominin kalıcı yapısal sorunlarla karşı karşıya kalmasına neden olabilir.
Dış Ticaret Verileri
TİM tarafından açıklanan ihracat verilerine göre ilimiz 2024 eylül ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 38, ağustos ayına oranla ise yüzde 68’lik artışla 603 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bu artış, şu ana kadar, ihracat en yüksek eylül ayı ihracatı olmuştur. Bu rakam ile ülke ihracatının %2,7’lik kısmını karşıladık ve en çok ihracat yapan 7. İl konumumuzu koruduk. 9 aylık kümülatif ihracatımıza baktığımızda da geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %12’lik artışla 4.6 milyar dolar olarak gerçekleştirdik. Türkiye istatistik kurumu (TUİK) tarafından açıklanan ağustos dış ticaret verilerine göre ise ihracatın ithalatı karşılama oranı %150 olarak gerçekleşti. Ayrıca yılın ilk 8 ayında 1.4 milyar doların üzerinde dış ticaret fazlası verdik.
Ödül Töreni
Her yıl düzenlediğimiz Sakarya’nın Yıldızları Ödül Törenimiz için de hazırlıklarımız başladı. Aralık ayında yapmayı planlıyoruz. Bu yıl bir “sosyal sorumluluk” kategorisi ekledik. Sadece bu kategori özelinde başvuru alacağız. Başvuranlar arasından değerlendirme yaparak ödül almaya hak kazananlar belirlenecek. Bununla üyelerimizin yaptığı sosyal sorumluluk projelerinin öne çıkarmak hedefindeyiz. Bir de geçtiğimiz yıl yaptığımız şekilde bu yıl da üyelerimiz arasında yer alan büyük ölçekli işletmeler ve KOBİ’lerin başvurabileceği sürdürülebilirlik yıldızları yarışması planlıyoruz. Yarışmada üyelerimizin arasında 2023 yılı içerisinde sürdürülebilirlik – çevre – yenilikçi teknoloji kullanım yönünde proje yapan, çalışmalarını uygulamaya koyan ve ürün ortaya çıkaran firmalarımıza da ödül vereceğiz.
Seçimlerin Üzerinden İki Yıl Geçti
Dönemimizin 2.yılını 3 Ekim’de tamamladık. Bu süreçte fikir ayrılıklarımız olsa da iyi niyetli ve aklıselim ile uzlaşıyı sağladığımız, demokratik, uyumlu, katılımcı, huzurlu bir meclis dönemi geçirdiğimizi düşünüyorum. Bu yaklaşımınız için komitelerimiz, meclisimiz, meclis divanımız, yönetim kurulumuza teşekkür ediyorum. Şehirde fikri sorulan, görüşleri gündem oluşturan bir kurum olarak bu iki yıllık süreçte hem şehrimiz hem üyelerimiz adına hizmet etmeye gayret ettik. Bunlardan bazıları; mutfak sanatları akademimizi hayata geçirdik, ilimizin tarihi ve kültürüne ait iki yayın çıkardık, uluslararası nitelikte bir proje olan yarının köyleri projesine başladık. Açılışına az kaldı. Aralık ayında birleşmiş milletler ve Trendyol ile birlikte startını vereceğiz. Komitelerimizi çalıştay yöntemiyle yol haritalarını belirledik, lobi faaliyetlerimize devam ediyoruz. Şehrimizin öncelikli sorunlarını belirlediğimiz bir çalıştay yaptık sonuçlarını belediyelerimizle paylaştık. Çözüm için iletişimdeyiz. Küçük sanayi siteleri, OSB ve OTB’lerin oluşturulması için girişimlerimiz hızla devam ediyor. SATSO akademi ve SATSO kariyer platformlarımızı hayata geçirdik. Çalışmalarımız sizlerin desteği ile devam edecek.”
Antrepo İnşası
Odamız himayesinde bulunan SATSO A.Ş’nin sermayesini artırma teklifimizi meclisimize sunuyoruz. Çünkü bir antrepo inşaatı yapmayı istiyoruz. Niyetimiz Büyükşehir Belediyemizin devletten aldığı payı artırmak üzerinedir. Rakip iller çok daha fazla kaynak alıyor ve halka hizmet ediyor. Şehrimizin, dolayısıyla Büyükşehir Belediyesi’nin ihracattan alınan KDV iadesinden kaynaklı ciddi bir kaybı var.
Bu kaybı tolere etmek adına çalışmalara başladık. Vergi dairesi burada olmasa bile stopaj vergilerinin buraya yatırılması konusunda girişimlerde bulunduk. Bunun yanında şehirde yıllık 4.5 milyar dolarlık ithalat gerçekleşiyor. Bu ithalatın sadece 750 milyon dolarlık kısmı Sakarya gümrüklerinden yapılıyor. Geri kalan rakam başka gümrüklere ve vergi dairelerine ödeniyor. Bu ithalat vergisini değerlendirmenin bir yolu da antrepo yapmaktır. Şehrin hem merkezinde hem de limanda antrepo yok. Antrepo işletebilmek için de bazı şartlar var. Şirket kurulmuş olması gerekiyor ve ana sözleşmesinde depoculuk lojistik ek maddesi olması gerekiyor. Bizim SATSO A.Ş’nin ana sözleşmesine bu maddeleri de koyacağız. Antrepo işleten firmaların da sermayesinin 10 milyon TL olması gerekiyor.
Büyükşehir Belediyemiz bize yan tarafta, SASKİ depolarının olduğu alanda bir arazi tahsis edip kiralayacak ve biz de oraya antrepo yapacağız. Antrepo ciddi bir maliyet gerektiren bir iş. TOBB’dan da destek isteyeceğiz. Minimum 6 bin metrekare kapalı alan lazım, etrafının güvenlik önlemlerinin alınması gerekiyor. Türkiye’de antrepo firmaları önemli bütçelerde iş yapıyor.
Dışarı kaçan ithalat vergisinin Sakarya’da kalmasını sağlayacağız. Şehrimizin vergi payını arttırmak üzerine Büyükşehir Belediyemizle iş birliğinde girişimde bulunduğumuz bir proje. Aldığımız önlemler içinde limanın genişletilmesi, lojistik OSB’nin hızlanması, yeni yatırımların mutlaka vergi dairesinin burada olması gerekiyor. Bu arada büyük mükelleflerin başka vergi dairelerine gitmeden şehrimiz vergi dairesini kayıt olmaları için ziyaret edeceğiz.” dedi.
Başkan Altuğ’un konuşmasının ardından Gündem Maddelerinin Değerlendirildiği Toplantının “Meslek Komitelerinin Sorunlarının Görüşülmesi” Maddesinde Söz Alan;
13. Meslek Komitesi (İnşaat Malzemeleri Toptan ve Perakende Ticareti) Meclis Üyesi Enver TOK, “Komite olarak çok güzel ve verimli bir istişare toplantısı gerçekleştirdik. Emeklerini ve desteklerini esirgemeyen herkese teşekkür ediyoruz. Toplantımızda tüm masalardaki katılımcı üyelerimizin birçoğundan talep-beklenti formlarını aldık. Komite toplantımızda geri dönüşleri değerlendirerek sonuçları raporlaştıracağız. 2018 yılında o dönemin komitesi olarak inşaat malzemecileri ihtisas bölgesi projemiz vardı ve büyükşehir ile görüşmüştük. Sonrasında ekonomik durgunluk bu proje sürecini yavaşlattı. Tekrar gündeme aldık ve büyükşehir ile istişare ederek görüşmelerimiz neticesinde büyük bir alanı inşaat malzemecileri ihtisas bölgesi olarak tescil ettirdik ve resmiyet kazandı. Ekonomik koşullar düzene girdiğinde komite olarak çalışmalara başlayacağız.” dedi.
20. Meslek Komitesi (Enerji ve Petrol Ürünleri) Meclis Üyesi Ali İhsan BAKIM, “UTTS (Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi) ile ilgili akaryakıt istasyonları olarak problemimiz var. Taşıtlara takılacak sistemlerin son takılma tarihi 2025’in Haziran ayına kadar uzatıldı ancak akaryakıt istasyonları ile alakalı darphaneye yatırılacak harçlar ve pompalara takılacak ekipmanlar ile ilgili yılbaşına kadar ödemelerin yapılması gerekiyor. Sadece 1 akaryakıt pompası için 450-500 bin TL’lik bir harcama gerekiyor. Darphaneye yatırılacak ve 60 bin TL olan lisans bedeli de yıllık olarak belirli hesaplamalarla artacak. Günlük 1 ton akaryakıt satan ile 20 ton akaryakıt satan firmalar için bu aynı olacak. Bunun yanında malzeme tedariki ile ilgili de çok ciddi sıkıntılar var. Yerli firmalarımız bu cihazları üretmiş ancak lisansı henüz alamamış. Maalesef İsrail menşeili tek bir firma bu ihaleye girmiş ve bakıyor. Cihazların yılbaşına kadar kesinlikle alınası gerekiyor. TOBB’a ve gerekli makamlara bildirelim. Hem süre uzatılması hem de yerli markaların da kullanılması için talep gerekiyor.” dedi.
4. Meslek Komitesi (Tarım Ürünleri Üretimi ve Ticareti) Meclis Üyesi Ahmet BAYRAK, “Maalesef gündemi rahatsız eden ciddi bir tahşiş et sıkıntısı var ve ilimiz zirveye oynuyor. Bu konuda adalet mekanizması çalışmalıdır. Kasıtlı olarak bunları yapanlar cezalandırılmalıdır. Bu gelişmeler Sakarya’nın ulusal alanda ticaretini, üretimini kötü gösteriyor. Sakarya’nın kötü bir imaja sahip olmasına neden oluyor. Adı geçen firmalar hakkında hem odamız ve kurumlar tarafından disiplin soruşturması yapılmalıdır. Halk sağlığını tehdit eden, hayvanlardan insanlara geçen hastalıklara yönelik de tarım bakanlığının ciddi denetim yapması gerekiyor. Tüberküloz, brucella bakterisi vb. hastalık etkenlerinin bulaşmasının başında et ve süt ürünleri geliyor. Bu konuda denetimler yeterince yapılmıyor.” dedi.
17. Meslek Komitesi (Kooperatifler, Enerji Altyapı ve Hafriyatçılar) Meclis Üyesi Adnan BORAZANCIOĞLU, “Güneş enerjisi sistemlerinin kurulumu için belediyeden alınması gereken ‘İmara Tabi Değildir’ belgesi var. Ancak belediyeler arasında farklı uygulamalar ve ücretler talep ediliyor. Bu konu da iş barışını bozuyor. TEDAŞ daha iyi hizmet vermek adına tüm Türkiye’ye KEYPOS diye bir yazılım yaptı. Ancak birçok firma sistemdeki yoğunluktan dolayı evraklarını giremedi ve sıkıntı yaşadı. Bu nedenle yatırım takvimlerini değiştirmek zorunda kaldılar. Daha iyi bir hizmet için teknolojiyi ve yazılımı savunuyoruz; bunlar güzel bir şeydir ancak güzel ancak bürokrasi de işleri zorlaştırıyor.” dedi.
Gündem Maddelerinin Değerlendirildiği Toplantının “Dilek ve Temenniler” Maddesinde Söz Alan;
22. Meslek Komitesi (Otomotiv ve Yan Sanayi) Meclis Üyesi Yiğit ATEŞ, “
Firmalarımızın en büyük 2 problemi finansmana erişim ve nitelikli istihdam. Geleceğin meslekleri ve mesleki eğitim komisyonu olarak bu anlamdaki çalışmalarımızın sonuna yaklaştık. Dijitalleşme firmalarımızın finansal anlamda yaşadığı en büyük sorun ve gerçekten çok maliyetli. Üst birliğimiz TOBB ile sanayi bakanlığı arasında imzalanan protokol ile KOSGEB’in dijital dönüşüm projesi üyelerimizle buluşuyor. Bu çalışmanın verimli olması için de fiziki ortamda teknoloji firmaları ile üyelerimizi bir araya getirmek gerekiyor. Bunu yapan büyük bir teknoloji firması var ve Akıllı KOBİ projesi ile tüm Türkiye’yi dolaşıyor. Yönetim kurulumuzun da girişimleriyle yakında bu buluşmanın Sakarya tarafında da yapılması mümkün olacaktır.” dedi.
31. Meslek Komitesi (Bilişim ve Telekomünikasyon) Meclis Üyesi Behlül BAYRAK, “Ticaret AR-GE komisyonu olarak şehrin unutulabilir noktalarına vurgu yapan projeler yapıyoruz. Az önce gerçekleştirilen kıyafet bağış projesi için destekleri için yönetime teşekkür ediyoruz. Bu proje Türkiye birinciliği kazanmış bir projedir. SATSO olarak yıllardır sürekli sosyal sorumluluğa çok önem veriyoruz ve kamuoyunda da takdir görüyoruz. Yönetimimizin girişimleriyle huzur haklarımızı birçok sosyal sorumluluk projesinde değerlendirdik. SATSO isminin geçtiği yerde sempati de oluşuyor. Yakın zamanda bir şiir günü yapmayı istiyoruz. Bu gibi birçok etkinlik fikirlerimizi hayata geçirmeyi istiyoruz.” dedi.
17. Meslek Komitesi (Kooperatifler, Enerji Altyapı ve Hafriyatçılar) Meclis Üyesi Adnan BORAZANCIOĞLU, 34. Meslek Komitesi (Müteahhitlik Faaliyetleri) Meclis Başkan Yardımcısı Murat EKŞİ, 5. Meslek Komitesi (Yiyecek, İçecek ve Konaklama Hizmetleri) Meclis Üyesi İffet HACIEYÜPOĞLU ve Yönetim Kurulu Başkanı A. Akgün Altuğ, geçtiğimiz haftalarda Saray Bosna’da gerçekleştirilen SATSO 2025 iş Planı Çalıştayı organizasyonu üzerine değerlendirmede bulundu.
4. Meslek Komitesi (Tarım Ürünleri Üretimi ve Ticareti) Meclis Üyesi Ahmet BAYRAK, “Yakın zamanda Büyükşehir Belediye Başkanımız Yusuf Alemdar ile görüşme fırsatı buldum. Kentsel dönüşüm planlarının bitme aşamasında olduğunu ve ciddi bir inisiyatif alındığını belirterek depreme karşı hazırlık çalışmalarından bahsetti. Deprem ciddi şekilde yaklaşıyor ve son zamanlarda batıya doğru gelmesinden kendini belli ediyor. Sakarya’nın merkezinde acil bir dönüşüme ihtiyaç var.” dedi.
Ahmet Bayrak ayrıca son zamanlarda gündemde olan siyasilerin OSB’den yer alma konusunda bilgilendirme talep etti.
SATSO Yönetim Kurulu Başkanı A. Akgün Altuğ toplantının kapanış konuşmasında siyasilerin OSB’den yer alma konusunda “Organize sanayi bölgesinden siyasilerin yer alması konusunda bir gündem var.
Şunu bir kez daha belirtmem gerekiyor. Biz Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası olarak OSB’lerde eğer OSB’de yer varsa yer tahsis ediyoruz. Yer tahsisi ile ilgili belli kriterlerimiz var. Bu kriterler bakanlıkça belirlenen konular. Bu şartları sağlayan herkese yer tahsisi yapılıyor. Ancak OSB yönetmeliği değişti. Değişmesine en büyük katkı sunanlardan biri biziz. Bu yönetmelikle yer tahsisi konusunda sıkıntıları çözdük. Yer tahsisinin ardından 2 senelik ruhsat süresi var. 2 senenin ardından inşaat süreci başlıyor. Ruhsat gelmezse yer tekrar alınır, ruhsattan sonra inşaatına başlamadıysa yine yer OSB tarafından tekrar alınır. Çünkü OSB’lerde esas olan üretimin devamlılığıdır. Yer alan kim olursa olsun kural budur. Siyasilerin OSB’lerde yer almasının etik olup olmadığı konusu da bizim yorum yapacağımız bir konu değildir.