-O. Hakan Karslı- Rabia Uçar-
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kabine toplantısı sonrası fındık alım fiyatlarını açıkladı. Giresun kalite fındık için kilogram başına 84 lira, levant kalite için kilogram başına 82 lira 50 kuruş olarak belirlenen fiyatlandırmayı Sakarya Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Genç ve fındık üreticisi Zeki Recep Kaya gazetemize değerlendirdi Belirlenen fiyatın hem üretici hem ihracatçı açısından makul bir fiyat olduğunu dile getiren Genç; “Çiftçimiz her zaman en iyisini hak ediyor. Gönül isterdi ki daha da iyi bir fiyatlama olsun ama bu fiyatlandırma da makul seviyelerde. 3.1 Dolar seviyesinde bir fiyat çıkıyor kura vurduğumuzda ki bu da ihracatçımızın diğer ülkelerdeki üreticiler ile rekabet edebilmesi için önemli” dedi.
“BU FİYATLAR ÖNEMLİ”
Geçtiğimiz sene ile bu sene açıklanan fiyatın kur bazında neredeyse aynı olduğunu söyleyen STB Başkanı Mustafa Genç; “Enflasyonun etkilerini hep beraber görüyoruz ama bunu fındık bazlı değil her alanda görüyoruz. Geride bıraktığımız pandemi ve Ukrayna Rusya savaşları bize tarımın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha öğretti. Bu yüzden bu sigorta görevi gören fiyatların önemli olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
“BEKLENTİ 80-120 ARASIYDI”
Fındık üreticilerinin her zaman yanında olduklarını dile getiren Genç; “Her türlü sorun ve sıkıntılarında hem ziraat odalarımız hem de Ticaret Borsası olarak biz her zaman çiftçimizin yanındayız. Bizim beklentimiz de 100 Lira civarındaydı. Gönül isterdi ki daha da yüksek olsun ama bu fiyatlar da garanti olması açısından çok önemli” dedi.
“TÜCCARLARIMIZA HAKSIZLIK YAPILIYOR”
Fındık üreticileri kadar tüccarların da önemli olduğunu söyleyen Genç; “Tüccarlarımızın da maliyetleri enflasyon karşısında çok arttı. Gerek depolama, gerek hammaliye gerekse sigorta ve işçi maliyetleri çok fazla arttı. Bu fiyat artışı karşısında tüccarlarımızın da yurt dışıyla yapacağı fiyat rekabeti açısından çiftçimize verdiği rakamlar önemli. Üstelik bu fiyatları verirken tüccarlarımız bahçede veriyor ancak TMO bu fiyatları toplanıp, kurutulup sıra aldıktan sonraki bir ay iki aylık dönemde ödüyor. Bu yüzden tüccarlarımıza haksızlık yapılmaması gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
“ASIL SORUN VERİM”
Sakarya’da üretim değil verimli üretim sıkıntısı olduğunu dile getiren Mustafa Genç; “Üretim alanlarımızdaki verimin düşük olması en büyük sorunumuz. Belirlenen alanda 100 kilogram fındık üretirseniz maliyet %65-70 bandında olurken, aynı alanda üretilen 200 kilogram fındıkta maliyet %30-35 bandına kadar iniyor. Önemli olan nitelikli ve verimli üretim yapmak” dedi.
“FİYATTAN MEMNUN DEĞİLİM”
Sakarya’da fındık üreticisi Zeki Recep Kaya ise, fındığın gerçek değerinin bu fiyat olmaması gerektiğini vurgulayarak, “ Fındığın gerçek değeri 85-90 lira arası olmalı. Yevmiyelerin 530 liraya mal olduğu bir yerde fındık da en az 85-90 lira olmalıydı. Enflasyonun yüzde 100 olduğu bir evrede bu fiyat beklentiyi tabiki karşılamadı. Ama tüccarın da fındığı bizden kaç liradan alacağı muamma. TMO bütün fındıkları almıyor. Çünkü fındığın çatlak, çürük veya randıman olmasından dolayı sıkıntılı oluyor. Üretici şu an memnun değil, bende memnun değilim. Bir ton fındığı toplamak için en az 20 bin masraf ediliyor. Bu süreç sadece fındığı toplayıp sonra satmakla ibaret değil” ifadelerini kullandı.
“BEKLENTİMİZ FAZLAYDI”
Mazota yüzde 100 zam oluyor da fındığa niye yüzde 100 zam olmasın. Bir torba gübre en az 700 lira. Üretici bir kilo gübre atıyor fındık ocağına. Bu tek seferlik de değil, 5 sefer gübre atılıyor. 3-4 sefer ilaçlama oluyor. Dolayısıyla bu maliyet çok yüksek. Bu maliyetleri kalem kalem hesaplarsak üreticinin en az 35-40 bin lira gübre masrafı var. 2-3 ayda bir gübrenin fiyatının değiştiği bir ortamda yevmiyenin günlük değiştiği bir yerde kar elde etmek ne kadar mümkün?” dedi.
“FİYATLAR HER AN DEĞİŞİYOR”
Çoğu yerde geçim kaynağının fındık olduğunu bu yüzden açıklanan fiyatın daha fazla olması gerektiğini söyleyen Kaya, “Bugün gelen yevmiyeci yarın 50 lira fazla istiyor. Yahut bugün aldığımız mazot yarın farklı bir fiyata satılıyor. Fındığın rekoltesine herkes çok diyor ama fındık yok. Fındık daha yüksekte olabilir. Piyasada fındık az zaten fiyat yükselmeli. Fındığın fazla bir getirisi de yok. Bu fiyat üreticiyi zora da sokmaz ama kar da elde ettirmez. Sadece fındıktan beklentisi olan zarar eder. Ama başka iş yapan için zarar sayılmaz. Çoğu yerde insanların geçim kaynağı fındık” diye konuştu.
“MAALİYETLER DAHA FAZLA”
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen desteğin en az 10 lira olması gerektiğini vurgulayan Kaya, “Domatesin 5 liradan 25 liraya çıktığı bir yerde fındık niye 100 liraya çıkmasın? Tarım Bakanlığı kilogram başına zaten 2 lira destek veriyordu. Bu destekle bir kilo gübre mi alınıyor? Bu destekle bir kilo ilaç alınmıyor. Bu destekle bir seferlik yaprak ilacı alınamıyor. En az 10 lira destek verilmeli, insanların rahat gübre atabilmesi için. Fındık sadece ilaçlama ve gübreleme ile bitmiyor. Bunun dal kesimi, ot kesimi var bunların hepsi maliyet. Kendin çalışırsan kar elde edebilirsin ama öbür türlü kar elde edilmiyor” şeklinde konuştu.
