Antalya Ticaret Borsası (ATB) Mart Ayı Meclis Toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında yapıldı. Yönetimin bir aylık çalışmasıyla ilgili üyelerin bilgilendirildiği Meclis’te ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım, ekonomi ve Antalya ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Mart ayında Muratpaşa, Kepez, Aksu, Manavgat ve Alanya’da aşırı yağmur ve sel, Finike’de ise hortum meydana geldiğini, geçen hafta yine Kepez, Muratpaşa ve Aksu ilçelerinde dolu afeti yaşandığını hatırlatan Başkan Çandır, İçişleri Bakanlığının Kepez, Muratpaşa, Serik ve Aksu ilçelerimizi ’genel hayata etkili’ afet bölgesi ilan ettiğini belirtti. Çandır, her ne kadar ürün arz güvenliği sekteye uğramasa da farklı zamanlarda yaşanan iki afette, toplam 26 mahalledeki 400 civarında üreticinin ve bin 200 dönüm civarında alanın zarar gördüğünü belirtti. Son dönemde meydana gelen dolu, yağmur, sel ve hortum gibi iklim olaylarının genel hayatın yanı sıra üretimi de ciddi düzeyde etkilediğini kaydeden Çandır, “Son bir ay içerisinde üreticilerimiz ciddi zarar gördü, örtüaltı alanlarımızda ve ekili tarlalarımızda önemli hasarlar meydana geldi ve ürün kayıpları yaşandı. Üreticilerimize ve hemşerilerimize tekrar daha geçmiş olsun dileklerimizi iletiyorum. Üreticilerimizin zararlarının telafi edilmesini diliyorum” diye konuştu.
Antalya Ticaret Borsası’nın geleneksel hale getirdiği Kent Buluşmaları’nda CHP’nin Antalya Büyükşehir Belediye Başkan Adayı ve Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek’i konuk ettiklerini kaydeden Çandır, “Muhittin Böcek, üyelerimize tarım ve kent ile ilgili çalışmaları ve önümüzdeki dönem projeleri hakkında bilgi verirken, üyelerimiz de kent ve tarımla ilgili sorunlarını ve taleplerini dile getirdi. Üyelerimiz ve tarım sektörü temsilcileriyle yaptığımız değerlendirme toplantılarından derlediğimiz 2 ana bölüm ve 32 maddeden oluşan Yerel Yönetimlere Tarım Raporu’muzu Muhittin Böcek’e sunduk” dedi. Çandır, Kent Buluşmaları’nda AK Parti’nin Antalya Büyükşehir Belediye Başkan Adayı ve Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü’yü konuk edeceklerini belirterek, “Üyelerimizle, Hakan Tütüncü’nün kent ve tarım ile ilgili çalışmalarını ve projelerini dinleyeceğiz. Sorunları, önerileri ve taleplerimizi dile getirecek ve ‘Yerel Yönetimlere Tarım Raporu’muzu Hakan Tütüncü’ye de sunacağız” dedi.
Borsayı ziyaret eden ilçe belediye başkan adaylarının projelerini paylaştığını kaydeden Çandır, “Yerel yönetimlere aday olanların tarıma özel önem vereceklerine dair açıklamaları ve iş birliği talepleri bizim için memnuniyet verici oldu. Kendilerine teşekkür ediyor, başarılar diliyoruz. Yerel seçimin ardından, seçilen başkanımızdan raporda yer alan talep ve beklentilerimizin takipçisi olacağız. Yerel seçimde tüm adaylara başarılar diliyorum” dedi.
“Oyunuzu kullanın”
31 Mart’ta yapılacak yerel seçime 11 gün kaldığını belirten ve tüm adaylara başarılar dileyen Başkan Çandır, seçmeni oy kullanmaya davet etti. Çandır, “Halkın, karar alma aşamalarında varlığını ve etkisini göstermek için seçimler, demokrasinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Yerel seçimlerde kentin gelecek 5 yılını belirleyecek yönetimleri seçmek üzere, herkesi oy kullanmaya davet ediyorum. 1 Nisan sabahından itibaren de seçim atmosferinin bitmesini, kim seçilirse seçilsin, kimseyi dışlamadan, kentimiz için birlik ve beraberlik içinde çalışmasını diliyorum” dedi.
Borsa’nın çalışmalarını anlatan Başkan Çandır, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde görülen ve özellikle turunçgilleri etkileyen yeşillenme hastalığa karşı alınması gereken önlemleri, Tarım Konseyi üyeleri ve uzmanların katılımıyla düzenledikleri toplantıda gündeme aldıklarını söyledi. Toplantıda, hastalığın ülkeye sıçraması durumunda alınacak tedbirlerin yanı sıra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden gelen araçların dezenfekte edilmesi ve Ercan Havalimanı’nda vektörlerin kontrolü gibi önlemler üzerinde durulduğunu belirten Çandır, “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın da konuya hassasiyetle yaklaştığını, hastalığın ülkeye girmemesi ve yayılmaması için titizlikle çalıştığını biliyorum. Turunçgil üretimi gerçekleştiren üreticilerimize ve ticaret erbabımıza dikkatli olmalarını tavsiye ediyorum” diye konuştu.
“Ticaretin gelişmesi için çalışıyoruz”
Borsa olarak, tarımsal üretimin, ticaretin ve ihracatın geliştirilmesi için canla başla çalıştıklarını ifade eden Başkan Ali Çandır, Ticaret Bakanlığı destekli yaş meyve sebze sektörü ve kesme çiçek konulu Ur-Ge projelerinin başarılı bir şekilde devam ettiğini anlattı. Çandır, “Yaş meyve sebze ihracatının artırılması hedefiyle Ur-Ge heyetimiz, 2022 yılı Kasım ayında Tayland’a ve 2023 yılı Mart ayında Baltık ülkelerine önemli ziyaretler gerçekleştirdi. Geçtiğimiz günlerde ise Meclis Başkanımız Erdoğan Ekinci başkanlığındaki heyetimiz, İngiltere’ye giderek ticaretimizi geliştirmek için çeşitli görüşmeler gerçekleştirdi ve yerinde incelemelerde bulundu. Program kapsamında, Londra Büyükelçimiz ile bir araya gelen heyetimiz, ticaret müşavirimizin katıldığı toplantıda İngiliz yaş meyve sebze ithalatçı firmalarıyla görüşmeler gerçekleştirdi. Ayrıca Avrupa’nın en büyük entegre hali olan Birmingham Hali’ni ziyaret ederek teknik incelemelerde bulundu. Kurulan temasların ihracatımızı artırmasını ve üyelerimizin kurumsal kapasitelerinin gelişimine olumlu katkı sağlamasını diliyorum” diye konuştu.
“İşçi sıkıntısına tarım meslek lisesi modeli”
Tarımda ve diğer birçok sektörde yaşanan eleman sıkıntısının had safhaya ulaştığını, bütün sektörlerden işverenlerin eleman ihtiyacını dile getirdiğini kaydeden Başkan Çandır, “Tarımda da maalesef vasıflı ve vasıfsız iş gücüne ulaşmada, ciddi sıkıntılar var. Geçtiğimiz günlerde Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürü Ali Karagöz’ü ziyaret ederek, meslek liseleriyle ilgili görüş alışverişinde bulundum. Sektörümüzün, mesleki eğitim sisteminden beklentilerini ve meslek liselerinin tarıma nasıl istihdam sağlayacağı konusunda görüş ve önerilerimizi aktardım. Özetle, tarım meslek liselerinin sektörle işbirliği içerisinde, ihtiyaca yönelik daha işlevsel hale getirilmesi ve mezun olan öğrencileri sektöre kazandıracak bir modeli uygulamaya geçirmek için önerimizi genel müdürümüzle paylaştım” dedi.
Ekonomiyle ilgili değerlendirmede bulunan Başkan Ali Çandır, “İş hayatıyla ilgili yılın ilk çeyrek gerçekleşmeleri, genel olarak beklentilerimiz dahilinde oldu. Yani 2024 yılı başlangıcımız, nispi olarak yavaşladı. Bunu özellikle yılın ikinci yarısında beklenen ekonomik sıkılaşma ve soğuma dönemine bir hazırlık olarak değerlendiriyoruz” dedi.
“Tarımda çok ihraç ettik az kazandık”
İhracattaki genel yavaşlamaya dikkat çeken Çandır, 2023 yılında ülke genelinde toplam ihracat yüzde 2 azalırken, Antalya’nın ihracatının yüzde 9 arttığını aynı dönemde tarım ihracatında, ülke genelindeki yüzde 2,8’lik artışa karşılık, Antalya tarım ihracatının yüzde 18,3 arttığını kaydetti. Çandır, “2023 İhracat miktarlarındaki artışta da, ülkemiz genelinin üzerinde bir artış yaşadık” dedi. 2024 yılının ilk iki ayında Antalya ihracatında çok ilerleme kaydedilmediğine dikkat çeken Çandır, “Toplam ihracatta ülke genelindeki yüzde 7,1 artışa karşılık, Antalya’nın ihracatı yüzde 3,6 arttı. Tarım ihracatında ise kentimiz, uzun bir süredir yaşamadığı daralma yaşadı. İki aylık dönemde, ülkemiz genelindeki yüzde 15’i aşan artışa karşılık, Antalya tarım ihracatı yüzde 1,5 azaldı. Üstelik bu azalışa rağmen ihraç ettiğimiz tarım ürünleri miktarı yüzde 6’dan fazla artış gösterdi. Birim ihracat fiyatlarında ise düşüş oldu, yani daha fazla ihraç ettik, daha az kazandık” diye konuştu.
“Gıda fiyatı dünyada düşüyor, bizde artıyor”
Başkan Çandır, tarım ve gıda ürünleri fiyatının dünyada düşerken, ülkemizde arttığını belirtirken, “Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, dünyada gıda fiyatları son 25 aydır sürekli düşerken, bizde tam tersi bir eğilim söz konusudur. Şubat ayı yıllık verilerine bakıldığında, FAO gıda fiyatları endeksi yıllık yüzde 10,1 düşerken, bizde bu endeks yüzde 72,2 arttı. Dünya genelinde gıda fiyatlarının düşmesine rağmen, ülkemizde neden yükseldiği sorusu, üzerinde dikkatle düşünmemiz gereken bir durumdur” dedi.
“Fiyatı düşürmenin yolu çekirdek enflasyonda”
Tarım ve gıda enflasyonunu düşürmenin temel yolu, başta girdi maliyetleri olmak üzere işçilik, faiz, kira ve benzeri maliyet unsurlarını dünya ortalamasına getirmek olduğunu söyleyen Başkan Ali Çandır, şunları kaydetti:
“Ancak, bilinmelidir ki tarım ve gıda enflasyonunu tek başına düşürmek, tüketici enflasyonunu kalıcı ve sürdürülebilir şekilde azaltmak için yeterli değildir. Çünkü, bizim tüketici enflasyonumuzdaki yangın yeri çekirdek enflasyonlardır. Kamunun kontrolünde olmayan ve mevsime bağlı olmayan ürünlerdeki enflasyon olan çekirdek enflasyonlara baktığımızda yüzde 65 ile yüzde 73 arasında değişen oranlar görmekteyiz. Bu enflasyonlar düşürülmesi en zor ve en yavaş olanlardır. Tarım ve gıda enflasyonlarındaki yüksekliğin önemli bir kaynağı da çekirdek enflasyonlardaki aşırı yüksekliktir. Sonuç olarak, enflasyonu genel olarak düşürmenin asıl yolu çekirdek enflasyonlara odaklanmaktan geçmektedir.”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ev sahipliğinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın katılımıyla gerçekleşen Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası’na katıldığını belirten Çandır, TOBB çatısı altındaki 66 sektör meclis başkanımızın, sektörleri ile ilgili görüş ve önerilerini sunduğu, 6 saat süren verimli bir toplantı gerçekleştirdiklerini anlattı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in katılımıyla gerçekleşen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları İstişare Toplantısı’na da katıldığını belirten Çandır, “Sayın Bakan, ekonomiye ilişkin bir sunum gerçekleştirdi. Ardından salonda bulunan oda/borsa başkanlarımız, Bakanımıza, reel sektörün sıkıntıları, talep ve önerilerini aktardı. Bakan Şimşek, bakan yardımcıları ve bürokratlar, yöneltilen soruları tek tek cevaplandırdı” dedi.
3. Antalya Diplomasi Forumu’nun 1-3 Mart tarihlerinde Antalya’da düzenlendiğini, Mevlüt Çavuşoğlu’nun Dışişleri Bakanlığı döneminde başlatılan Diplomasi Forumu’nda Antalya’nın bu yıl 148 ülkeden 4 bin 700 kişiyi konuk ettiğini belirten Çandır, Diplomasi Forumu’nda gerçekleştirilen "Uluslararası Ticaret, Bağlantısallık ve Karşılıklı Bağımlılık" paneline, TOBB Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu da katılarak iş dünyasının görüşlerini paylaştığını kaydetti. Çandır, “Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu’nun öngörülebilir ve kurallara dayalı bir küresel ticaret sisteminin, istikrar ve refahın yayılması yoluyla dünyadaki barış ortamını güçlendireceği vurgusunu sizlerle paylaşmak isterim. Dünya kenti Antalya’mızın böyle bir uluslararası organizasyona ev sahipliği yapması, bizler için gurur kaynağıdır” dedi.
Başkan Çandır, üyelerin Ramazan Bayramı’nı da kutlayarak konuşmasını tamamladı.
Meclis’te, Antalya Ticaret Borsası’nın Akdeniz Ürün Piyasası Aracı Kurumu Anonim Şirketi’ne ortak olması da üyelerin oy birliğiyle kabul edildi.
Meclis’te, Antalya Ticaret Borsası’nın, 17 ticaret borsası ortaklığında kurulan Akdeniz Ürün Piyasası Aracı Kurumu Anonim Şirketi’ne ortaklığı üyelerin oy birliğiyle kabul edildi.
Meclis üyeleri toplantıda, sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
